Katowicki samorząd przeprowadzi konkurs na zagospodarowanie terenów KWK Wujek

W liście intencyjnym współpracę ws. przyszłości terenów kopalni zadeklarowali przedstawiciele Polskiej Grupy Górniczej, samorządów Katowic i woj. śląskiego oraz Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Stachura poinformował podczas piątkowej konferencji prasowej, że konkurs na koncepcję urbanistyczną powinien zostać ogłoszony w ciągu kilku tygodni.

"Chcemy, żeby to miejsce żyło, żeby przyciągało ludzi, żeby było zielone, żeby było nowoczesne, żeby było poszanowane to dziedzictwo kulturowo-historyczne. (…) oczywiście bez względu na to, co tu będzie, musi być spójnie połączone z istniejącą już zabudową czy innymi funkcjami. Nie może to być wyspa oderwana od rzeczywistości" – powiedział Stachura.

Wiceprezydent wskazał, że lokalny samorząd postawił w związku z konkursem trzy cele - zdefiniowanie przyszłych funkcji terenów kopalni, poszanowanie dziedzictwa kulturowego i historycznego oraz przystosowanie do zmian klimatycznych.

Zapewnił, że teren kopalni – niezwykle atrakcyjny ze względu m.in. na bliskość autostrady A4 i już istniejących osiedli mieszkaniowych – nie zostanie całkowicie przeznaczony pod inwestycje mieszkaniowe. "Chcemy, żeby to był miks funkcjonalności" – podkreślił.

Zasygnalizował, że konkurs na koncepcję urbanistyczną powinien zostać rozstrzygnięty w pierwszym kwartale 2026 r., a ogłoszenie pierwszych przetargów na budowę to perspektywa 6-8 lat.

Prezes PGG Łukasz Deja poinformował, że zgodnie z umową społeczną dla górnictwa kopalnia Wujek – od 2021 r. ruch zespolonej kopalni Staszic-Wujek – powinna funkcjonować do końca 2026 r. Podkreślił, że przekazanie jej terenów lokalnemu samorządowi będzie możliwe dopiero po odpowiedniej nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego.

Kopalnia Wujek ma szczególne znaczenie dla historii Katowic i Polski. Górnicy, którzy strajkowali przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego, zostali brutalnie spacyfikowani 16 grudnia 1981 r. Dziewięciu z nich zginęło. Pamięć o ofiarach pielęgnuje Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, które działa w dawnych budynkach kopalni. Obecnie trwa jego rozbudowa, która zgodnie z planem ma zakończyć się na przełomie 2025 i 2026 r.

Na rewitalizację czeka wciąż budynek dawnej łaźni łańcuszkowej, który znajduje się na terenie zakładu. To w nim górnicy protestowali przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego. W łaźni łańcuszkowej odbywały się msze święte, a przed nią ks. Henryk Bolczyk udzielił strajkującym absolucji zbiorowej, czyli rozgrzeszenia na wypadek śmierci.

"Zależy nam na tym, żeby zachować tkankę historyczną. Żeby nasi goście, kiedy wejdą do środka, zobaczyli prawdziwą łaźnię łańcuszkową, w której czuć historię. Chcemy zachować ten surowy stan. Nie chcemy niczego pudrować. Chciałbym, żeby ludzie mogli wejść na teren kopalni i zobaczyć, w jakich warunkach górnicy pracowali, a być może, jak wygląda wydobycie węgla. Być może to sfera marzeń, ale dlaczego nie marzyć? Dlaczego nie mieć nadziei, że będziemy mieli w Katowicach miejsce naprawdę autentyczne?" – powiedział dyrektor Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności Robert Ciupa.

Dodał, że liczy na otwarcie dawnej łaźni łańcuszkowej po rewitalizacji w 2029 r.

Urząd Miasta Katowice ma doświadczenie w rewitalizacji terenów górniczych. W miejscu kopalni Katowice powstała Strefa Kultury, w której znajduje się Muzeum Śląskie, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia oraz Międzynarodowe Centrum Kongresowe.

W 2025 r. podpisano umowę z wykonawcą pierwszego etapu hubu gamingowo-technologicznego na terenie kopalni Wieczorek – firmą Strabag. Ma on objąć rewitalizację i adaptację istniejących budynków, budowę pasażu podziemnego oraz infrastruktury drogowej z miejscami parkingowymi oraz zagospodarowanie terenu wokół. Przewidywany koszt to 577,1 mln zł.(PAP)

pato/ pad/